De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een EU-richtlijn die veel organisaties verplicht om hun verslaggeving aan te passen. Voor grote, beursgenoteerde organisaties gelden de nieuwe regels al voor het boekjaar 2024. De CSRD kan verstrekkende gevolgen hebben voor diverse afdelingen binnen een organisatie, waaronder ook de HR-afdeling. Ze heeft betrekking op het verstrekken van informatie op het gebied van drie duurzaamheidsthema’s: milieu (E van environment), sociale verantwoordelijkheid (S van social) en bestuur (G van governance). Om transparantie, vergelijkbaarheid en controle te bevorderen zijn er regels opgesteld waaraan de verslaglegging moet voldoen: de European Sustainability Reporting Standards (ESRS). In deze blog gaan we in op een aantal gevolgen voor de afdeling HR.
CSRD: voor wie en met ingang van wanneer?
Alle grote bedrijven binnen de EU en beursgenoteerde bedrijven, ongeacht hun omvang
Een groot bedrijf voldoet aan ten minste twee van de volgende criteria:
- Meer dan 250 werknemers
- Een jaaromzet van meer dan 40 miljoen euro
- Een balanstotaal van meer dan 20 miljoen euro
Vanaf 2026 geldt de CSRD ook voor middelgrote ondernemingen
Waarom rapporteren over ESG?
De CSRD is een gevolg van het Akkoord van Parijs, waarin landen afspraken hebben gemaakt om de opwarming van de aarde te beperken tot onder 2 graden Celsius. In de EU is daar de Green Deal uit voortgekomen. Dit is een pakket aan maatregelen en beleidsinitiatieven dat de Europese Unie tot een groene transitie moet bewegen om zo in 2050 klimaatneutraal te zijn. Bedrijven moeten een bijdrage leveren aan die transitie. De ESG-rapportage moet inzicht bieden in de duurzaamheidsprestaties van (grote) bedrijven, waarmee hun bijdrage meetbaar wordt. De focus van de CSRD lag aanvankelijk bij de milieuprestaties maar is gaandeweg verbreed naar andere aspecten van maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo).
CSRD en HR
HR-afdelingen zullen met name verantwoordelijk zijn voor de rapportage over het thema sociale verantwoordelijkheid. Dit thema is in de ESRS opgedeeld in vier subthema’s:
- S1 Eigen personeel
- S2 Werknemers in de waardeketen
- S3 Getroffen gemeenschappen
- S4 Consumenten en eindgebruikers
Het subthema ‘Eigen personeel’ is bij uitstek onderdeel van het werkterrein van HR. Daarbij gaat het om een flinke hoeveelheid onderwerpen, waarover gerapporteerd moeten worden, zoals:
- Diversiteit en inclusie van mensen met een beperking
- Werktijden en werk-privébalans
- Baanzekerheid en adequate huisvesting
- Leefbaar loon en gelijke beloning bij gelijkwaardig werk
- Ondernemingsraden en collectieve onderhandelingen
- Talentmanagement en opleiding en ontwikkeling
- Veiligheid en gezondheid en het creëren van een duurzame cultuur
Het is belangrijk om als HR-afdeling helder in beeld te hebben over welke cijfers je al beschikt en of ze overeenkomen met de eisen die de ESRS stellen.
Cijfers én beleid
Cijfers zijn belangrijk om de effecten van het gevoerde beleid zichtbaar te maken, maar uiteindelijk draait het natuurlijk om het beleid zelf. De CSRD vraagt van organisaties om hun strategieën en doelstellingen op het gebied van duurzaamheid/mvo duidelijk te formuleren en rapporteren. Binnen de meeste organisaties zal de HR-afdeling een centrale rol vervullen bij het vormgeven en invullen van het S-thema. Afhankelijk van wat er al wordt vastgelegd en gerapporteerd, zal dat kleine of grotere aanpassingen vergen. Er is een grote kans dat HR ook een sleutelrol speelt in het begeleiden van veranderingen elders in de organisatie als gevolg van het invoeren van de CSRD. Voor veel organisaties vergt het immers een aanzienlijke omslag in hun manier van denken en werken. Deze transitie vereist onder andere effectieve communicatie over de te implementeren veranderingen, het trainen en opleiden van huidige en nieuwe medewerkers en het bieden van ondersteuning, bijvoorbeeld in de vorm van helpdesks en feedback-kanalen om medewerkers te helpen in het veranderingstraject.
Aan de slag met de CSRD
Als HR-afdeling zul je een aantal stappen moeten zetten om de CSRD te implementeren:
- Inventarisatie en evaluatie. Wat is de stand van zaken? Welke kengetallen zijn beschikbaar? Wat is het huidige beleid voor de onderwerpen binnen het S-domein? Wat moet er veranderen om aan de vereisten te voldoen. Wat zijn daarbij de prioriteiten?
- Samenwerking. Welke personen en afdelingen krijgen te maken met de CSRD? Welke afhankelijkheden zijn er? Hoe komen we tot een gecoördineerde aanpak? Welke commissies en werkgroepen moeten we daarvoor in het leven roepen?
- Training en opleiding. Welke kennis en vaardigheden zijn er aanwezig en welke ontbreken? Welke trainingen en opleidingen moeten we aanbieden en aan wie? Wat doen we in huis en wat besteden we uit?
- Technologie en tools. Welke tools gebruiken we nu voor de rapportage? Welke tools zijn nodig of wenselijk om te voldoen aan ESRS?
- Assurance. Hoe gaan we om met de verificatie van gegevens? Schakelen we externe adviseurs in op bepaalde onderdelen? Is er behoefte aan externe audits en zo ja, wie gaat die verzorgen?
De CSRD vereist dat de ESG-rapportage uitgebreid en gestandaardiseerd is, dat deze geverifieerd wordt door een externe partij en digitaal toegankelijk is.
Een gouden kans voor HR?
Human capital wordt steeds belangrijker. Zeker in een land als Nederland met in diverse sectoren een structureel tekort aan arbeidskrachten. En laat human capital nu net het terrein van de HR-afdeling zijn. De CSRD dwingt HR-afdelingen van grotere organisaties om meetbaar te maken hoe het menselijk kapitaal zich ontwikkelt binnen de organisatie en daarover te rapporteren. Het zet ze ertoe aan om doelstellingen en strategieën te formuleren voor een duurzaam HR-beleid en de voortgang te monitoren. Organisaties die goed presteren op het gebied van duurzaamheid en sociale verantwoordelijkheid worden aantrekkelijker gevonden door veel werkzoekenden (met name jongere generaties). De CSRD geeft recruiters als het ware een nieuw wapen in handen in de slag om de arbeidsmarkt.
Een HR-afdeling die beter inzichtelijk kan maken wat hun strategisch belang is en welke resultaten ze boekt, zal ook intern serieuzer worden genomen als gesprekspartner. Cijfers spelen daarin een cruciale rol.
En kleinere bedrijven?
Ook kleinere bedrijven kunnen te maken krijgen met de CSRD als ze werken als toeleverancier voor rapportageplichtige bedrijven. Omdat in de CSRD een ketenverantwoordelijkheid is opgenomen, moeten deze bedrijven bij hun toeleveranciers informatieverzoeken indienen. De geleverde informatie moet voldoen aan de ESRS, dus uitgaande van dezelfde duurzaamheidsindicatoren.
Alle bedrijven met meer dan 100 medewerkers krijgen bovendien te maken met de rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit (WPM). Dit gaat over het woon-werkverkeer en het zakelijke verkeer. Het aantal afgelegde kilometers moet worden bijgehouden per vervoersoort en brandstoftype, zodat de overheid meer inzicht krijgt in de daaraan gerelateerde uitstoot van CO2.
Meer weten?
Wij organiseren in oktober het Seminar CSRD/ESRS & HR voor medewerkers van HR-afdelingen die te maken krijgen met de ESG-rapportage. Klik hier voor meer informatie over het seminar. Let op! Tot en met 1 oktober kun je profiteren van het early bird tarief. Je neemt dan voor € 395 exclusief btw deel aan het seminar. Vanaf 2 oktober bedraagt de investering € 795,- exclusief btw.
