Verhalen vertellen is een van de dingen die de mens onderscheidt van de rest van het dierenrijk. Verhalen helpen ons om informatie over te brengen en te onthouden. Ze geven ons een plaats in de geschiedenis en bepalen mede onze identiteit. Dat geldt voor de mens als individu, maar ook voor organisaties. Storytelling was al enige tijd in opmars binnen commerciële communicatie. Ook in recruitment wordt de kracht van het verhaal steeds meer onderkend.
De kracht van een onderscheidend verhaal
In een krappe arbeidsmarkt is het noodzakelijk om je als werkgever te onderscheiden. Maar in een markt met veel spelers is het lastig om je daadwerkelijk te onderscheiden. Het is dan vaak makkelijker (en effectiever) om een onderscheid te claimen. En daarbij komt storytelling uitstekend van pas. Een goed verhaal is op zichzelf al onderscheidend! Daarnaast is het een manier om zakelijke informatie (zoals een functieprofiel of een bedrijfsdoelstelling) te voorzien van een emotionele lading, waardoor je doelgroep zich er beter mee kan identificeren en de informatie makkelijker zal onthouden.
Hoe gebruik je storytelling binnen recruitment?
Storytelling kun je inzetten in diverse fasen van het recruitmentproces. Vaak zal het een rol spelen binnen employer branding, om je werkgeversmerk duidelijk te profileren. Maar ook in functie- en doelgroepgerichte recruitment marketing is een rol weggelegd voor storytelling. Al dan niet in aanvulling op beide is het verhaal een nuttig hulpmiddel tijdens het sollicitatiegesprek.
Achter elke organisatie schuilt een verhaal
Storytelling is een krachtig hulpmiddel voor employer branding. Achter elke organisatie schuilt immers een verhaal. En je kunt er rustig vanuit gaan dat een kandidaat voor een functie bij jouw organisatie benieuwd is naar dat verhaal. De geschiedenis van je organisatie, de branche waarin je actief bent, je merkwaarden, missie en visie geven vaak al goede aanknopingspunten voor de inhoud van je verhaal. Een goed verhaal heeft zijn wortels in het DNA van je organisatie, het moet geen fictie zijn. Bij sommige organisaties kun je de corporate story ophangen aan een persoon die een belangrijke rol heeft gespeeld (vaak de oprichter), maar de organisatie zelf kan natuurlijk ook de hoofdpersoon zijn. Soms zijn organisaties zelfs ontstaan als onderdeel van een verhaal. Een voorbeeld is chocolademerk Tony’s Chocolonely. Hun corporate story en daaraan verbonden missie zal consumenten én kandidaten aanspreken.
Identificatie
Binnen een organisatie zijn er vrijwel altijd meerdere functies en rollen die vervuld worden door medewerkers met per rol of functie een eigen profiel. Hoe krapper de arbeidsmarkt, hoe meer je als recruiter de behoefte zult voelen om je doelgroep een specifiek aanbod te doen. In dat geval kun je overwegen om voor elke functie(groep) een eigen verhaal te maken. Kandidaten zullen zich veel sterker identificeren met een personage dat de functie vertolkt in een verhaal dan met de droge opsomming die een functieprofiel vaak is. Storytelling is nog overtuigender als er sprake is van een echte verteller. Een recruiter die zich de corporate story/employer story helemaal eigen heeft gemaakt zal hoge ogen gooien bij de presentatie aan een kandidaat of groep kandidaten. In een sollicitatiegesprek kun je een functie ook op die manier ‘verkopen’. Een goed verhaal kan een functie tot leven wekken die jij jezelf in geen honderd jaar ziet vervullen. Een beetje acteertalent komt dan wel van pas.
Wat zijn de kenmerken van een goed verhaal?
Mensen vertellen elkaar al duizenden jaren verhalen. Korte en lange verhalen, enge en romantische verhalen, verzonnen en waargebeurde verhalen, serieuze en grappige verhalen. Er is geen vaste succesformule voor een goed verhaal, ook niet voor een employer story. Toch kan het geen kwaad eens goed te kijken hoe de verhalen in elkaar zitten die steeds weer opnieuw worden verteld. In veel klassieke verhalen overwint het goede het kwade, er is sprake van hoop en een positieve afloop. Grote kans dat je daar iets van terugvindt in de missie en visie van je organisatie. Personages in een verhaal ontwikkelen zich doorgaans, net als organisaties en hun medewerkers. Er moeten uitdagingen worden aangegaan of obstakels worden overwonnen. Ook dat zal je bekend voorkomen. De setting speelt vaak een belangrijke rol, in nog sterkere mate bij verhalen die op een visuele manier verteld worden. En meestal draait het in een verhaal om meer dan één personage, net als binnen jouw organisatie en in de markt waarin je opereert. Als recruiter of HR-professional zul je wellicht minder geïnteresseerd zijn in het schrijven van een employer story dan in het beoordelen ervan. Brengt het goed over waar jouw organisatie voor staat als werkgever? En vooral: spreekt het verhaal jouw collega’s aan en herkennen zij zich erin? Uiteindelijk zullen zij het meest lijken op de mensen die je zoekt.
Hoe vertaal je jouw employer story?
Verhalen kun je op verschillende manieren vertellen. Je kunt ze voordragen, opschrijven, verfilmen of er een beeldverhaal van maken. Veel beroemde verhalen worden steeds weer aangepast om ze via een nieuw kanaal te vertellen. Waarschijnlijk zul je jouw employer story ook via uiteenlopende media onder de aandacht willen brengen. Let daarbij op consistentie. Het is niet erg als mensen ‘de film beter vinden dan het boek’, maar je zult willen voorkomen dat elk medium een eigen verhaal vertelt. Ook als je kiest voor een functiespecifieke aanpak laat je de verhaallijnen vertrekken vanuit één overkoepelende employer story. Een voorbeeld van storytelling in employer branding waarbij een overkoepelend thema wordt uitgewerkt via functiespecifieke verhaallijnen en met inzet van diverse kanalen vinden we bij Waterschap Rivierenland.